Τα φτερωτά θηράματα ανέκαθεν ήταν στην πρώτη γραμμή πυρός, με τους δικούς τους φανατικούς οπαδούς να προσπαθούν μέσω της κυνοφιλίας να φτιάξουν σκυλιά ικανά, που να μπορούν να αντεπεξέλθουν μέσα από τις δυσκολίες του κυνηγίου. Έχετε σκεφτεί ποτέ τις δυσκολίες που συναντά ένα πουλόσκυλο στην προσπάθεια του να εντοπίσει ένα περδίκι που με ένα μόνο πέταγμα του σε αφήνει κάποιες φορές χιλιόμετρα πίσω;
Η οσφρητική ικανότητα του σκύλου είναι προσόν που δεν έχει να κάνει σε τίποτε με την φυλή του. Η δυνατή μύτη προέρχεται από την ποιότητα και το πόσο βαθιά φτάνουν τα κυνηγετικά προσόντα των γεννητόρων από τους οποίους προήλθε ο σκύλος.
Θηράματα όπως οι πέρδικες και οι μπεκάτσες είναι απόλυτα συνδεδεμένα με τα σκυλιά φέρμας. Οι κυνηγοί που εξορμούν γι’ αυτά τα είδη, γνωρίζουν από πρώτο χέρι τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν όταν ψάχνουν τα πουλιά στα ψηλά βουνά, τα πυκνά δάση, με δεκάδες εμπόδια να προβάλλουν μπροστά τους σε κάθε κυνηγετική τους εξόρμηση και ξέρουν πολύ καλά ότι στις περιοχές που ζουν τα πουλιά δεν μπορούν να τα βάλουν μαζί τους αν δεν έχουν σκυλιά με δυνατή όσφρηση, υπακοή, αρκετά καλή έρευνα, φέρμα διαρκείας, αλλά και επαναφορά στο κτυπημένο θήραμα.
Οι κυνηγοί, γνωρίζοντας με τι θηράματα έχουν να κάμουν, ξέρουν πολύ καλά ποιες κυνηγετικές φυλές ανταποκρίνονται καλύτερα, αλλά αυτό δεν παύει να αποτελεί θέμα συζήτησης και διαμάχης, κάποιες φορές, ανάμεσα στους λάτρεις των διαφόρων φυλών. Το κοινό σημείο σύνδεσης, ανεξάρτητα από το ποια φυλή προτιμά ο κάθε κυνηγός των φτερωτών θηραμάτων, είναι ότι ούτε που θέλουν να ακούσουν για σκυλιά που δεν είναι καθαρόαιμα. Σκυλιά που δεν έχουν χαρτιά και δεν γνωρίζουν από πού κρατά η σκούφια τους αποκλείονται από τα κλουβιά τους.
Ξέροντας ότι ο βαθμός δυσκολίας είναι μεγάλος, ιδιαίτερα στο κυνήγι της πέρδικας, με τις ψηλές θερμοκρασίες να στέκουν εμπόδιο για τους ίδιους τους κυνηγούς αλλά και για τα σκυλιά τους, με τα πολύ πετρώδη εδάφη, τα σημεία με πυκνή βλάστηση και θάμνους, τα ψηλά βουνά, περιοχές που συνήθως ζουν τα περισσότερα άγρια θηράματα, ξεψαχνίζουν τα πάντα ώστε να μην αποτύχουν στην επιλογή του σκύλου που θα τους συντροφεύει στο κυνήγι για δέκα τουλάχιστον χρόνια. Βέβαια, εκτός από τα προσόντα που φέρουν μαζί τους, για να …δέσει το γλυκό χρειάζεται και η πολύ καλή φυσική κατάσταση.
Οι καιρικές συνθήκες κάτω από τις οποίες καλούνται τα σκυλιά να αντεπεξέλθουν στο μεγαλύτερο διάστημα των κυνηγετικών εξορμήσεων, χαρακτηρίζονται από τον συνδυασμό της ζέστης, της άπνοιας, του ψύχους και της υγρασίας, στοιχεία που επηρεάζουν την ανθεκτικότητα του σκύλου. Αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί αν έχουμε τον σκύλο μας ήδη σε καλή φυσική κατάσταση και άριστη υγεία. Η φυσική κατάσταση επιτυγχάνεται με σωστή προγύμναση του ζώου, ενώ σταδιακά και προοδευτικά πρέπει να τον εκθέτουμε στις αντίξοες συνθήκες στις οποίες θα κληθεί να αντεπεξέλθει κυνηγώντας την πέρδικα και την μπεκάτσα.
Αυτά ως εισαγωγή, γιατί απ’ εκεί και πέρα χρειάζονται άλλα προσόντα για να μπορέσει να ολοκληρώσει με επιτυχία την αποστολή του το ιδανικό πουλόσκυλο, όπως η σωστή έρευνα που διαφέρει από φυλή σε φυλή, η όσφρηση, η φέρμα και φυσικά η επαναφορά. Τονίζω την επαναφορά γιατί δεν θα θέλαμε η κτυπημένη πέρδικα ή μπεκάτσα που με επιτυχία τουφεκίσαμε να μείνει στο πυκνό ή το τραυματισμένο θήραμα να μείνει στο βουνό επειδή ο σκύλος μας δεν μπορεί να κάνει επαναφορά.
Ένα καλό πουλόσκυλο ξεκινά με την οσφρητική ικανότητα του, ένα προσόν που πρέπει να πούμε ότι δεν έχει να κάνει σε τίποτε με την φυλή. Η δυνατή μύτη προέρχεται αποκλειστικά από την ποιότητα και το πόσο καλά είναι τα αίματα των γεννητόρων από τους οποίους προήλθε το συγκεκριμένο σκυλί, γι’ αυτό και πρέπει να μελετούμε τα χαρτιά (πέντιγκρι) του κάθε σκύλου.
Συνήθως ο κάθε κυνηγός δίνει ξεχωριστή έννοια στο τι σημαίνει καλή όσφρηση και αυτό έχει να κάνει περισσότερο με το ότι δεν υπάρχει μέτρο σύγκρισης. Έχει ως πρότυπο το δικό του σκυλί και νιώθει ικανοποιημένος αν το σκυλί του ερευνά, μυρίζεται το θήραμα και το φερμάρει, ενώ αρχίζει να προβληματίζεται μόνο όταν το σκυλί του φαίνεται μέτριο κοντά σε ένα άλλο με καλύτερη όσφρηση.
Η όσφρηση κρίνεται από την αποτελεσματικότητα και την σύγκριση ενός σκύλου με έναν άλλο, κάτω όμως από τις ίδιες ακριβώς καιρικές και εδαφικές συνθήκες. Η έννοια «καλή όσφρηση», κατά την άποψή μου, περιλαμβάνει το να αντιλαμβάνεται ο σκύλος από μακριά την αναθυμίαση και να πλησιάζει όσο χρειάζεται.
Συνήθως τα σκυλιά με αυξημένη όσφρηση είναι ήρεμα και συγκεντρώνονται σε αυτό που κάνουν, εκμεταλλευόμενα την κάθε αναθυμίαση που αφήνει το θήραμα, ενώ τα νευρικά και ανήσυχα πολλές φορές χάνουν την συγκέντρωση τους, ξεγελιούνται εύκολα προσπερνώντας το θήραμα ή ακόμη ξεσηκώνουν το θήραμα χωρίς να το μπλοκάρουν.
Έτυχε πολλές φορές στο κυνήγι, αλλά και στα εκπαιδευτικά, θεωρητικά να δείχνουν κάποια σκυλιά ότι έχουν δυνατή μύτη επειδή φέρμαραν ένα πουλί από απόσταση 2-4 μέτρα μακριά. Αυτό στα μάτια του ιδιοκτήτη τους φαινόταν το ιδανικό για να καυχηθεί σε άλλους κυνηγούς για την αξία του σκύλου του. Όμως αυτό το επισκίασε η απογοήτευση, βλέποντας άλλα σκυλιά με πραγματικά δυνατή μύτη να μένουν κόκκαλο από πολύ μεγαλύτερες αποστάσεις.
ΠΟΝΤΑΡΙΣΜΑ: Η τελική προσέγγιση του θηράματος, όταν δηλαδή ο σκύλος μπλοκάρει το θήραμα, δεν έχει να κάνει με την φυλή. Ο κάθε σκύλος παρατηρούμε ότι επιλέγει και χρησιμοποιεί τη δική του μέθοδο μπλοκαρίσματος του θηράματος. Κάποια σκυλιά παρατηρούμε να μπλοκάρουν το θήραμα από τα 2-3 μέτρα, ενώ κάποια άλλα το πλησιάζουν σε απόσταση αναπνοής. Αυτό έχει να κάνει γενικά με τον χαρακτήρα του κάθε σκύλου ξεχωριστά.
Το μπλοκάρισμα στην ουσία είναι το τελικό στάδιο της φέρμας, το σημείο όπου ο σκύλος ακινητοποιεί το θήραμα, το εγκλωβίζει, για να το ξεφωλιάσει στη συνέχεια όταν ο κυνηγός βρεθεί σε καλύτερες συνθήκες για να το τουφεκίσει. Ανάλογα με τις γενικές συνθήκες (τον αέρα και την βλάστηση), την εμπειρία και τον χαρακτήρα του σκύλου (την επιθετικότητα, τη νευρικότητα ή την ηρεμία του), ακόμη και τη συμπεριφορά του ιδίου του θηράματος, κρίνεται και το τελικό αποτέλεσμα, που πρέπει να πούμε ότι δεν είναι πάντοτε το ίδιο.
ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ: Τι να το κάμω αν δεν έχει απόρτ!
Προσωπικά θεωρώ μεγάλο μειονέκτημα για ένα σκύλο που κυνηγά για ώρες στο βουνό το να μην μπορεί να εντοπίσει και να επαναφέρει το κτυπημένο θήραμα. Φανταστείτε να παγανιάζουμε για ώρες στο βουνό και όταν τελικά καταφέρουμε και κτυπήσουμε κάποιο περδίκι και αυτό πέσει σε χαράδρα με πυκνό ή σε μια πλεύρη ή ποταμοσιά με πυκνό να διαπιστώσουμε ότι χάσαμε το θήραμα επειδή ο σκύλος μας δεν μπορεί να το εντοπίσει και να κάνει επαναφορά. Στις αγγλικές φυλές φέρμας το στοιχείο της επαναφοράς δεν περιλαμβάνεται στα στάνταρντ τους και αυτό θεωρείται από τους περισσότερους ως αδυναμία. Αντίθετα, τα σκυλιά φέρμας που ανήκουν στις ηπειρωτικές φυλές έχουν έμφυτο το στοιχείο της επαναφοράς. Μάλιστα, σε αυτά τα σκυλιά η επαναφορά του θηράματος δεν περιορίζεται στην ξηρά, αλλά κάνουν επαναφορά του κτυπημένου θηράματος και στο υγρό στοιχείο. Βέβαια θα ήταν άδικο για τις αγγλικές φυλές να μην πούμε ότι κάποια σκυλιά, παρόλο που δεν έχουν έμφυτο το στοιχείο της φέρμας, με την κατάλληλη εκπαίδευση έχουν καταφέρει να αποκτήσουν και το προσόν αυτό.
ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΤΗΝ ΚΑΘΕ ΦΥΛΗ
Ένα από τα σημαντικότερα προσόντα του σκύλου είναι η έρευνα. Ανάμεσα στις φυλές φέρμας υπάρχει μεγάλη διαφορά στον τρόπο που το κάθε σκυλί ερευνά την περιοχή που έχει υπό τον έλεγχο του. Για παράδειγμα το αγγλικό πόιντερ είναι νευρικό και επιθετικό, ενώ το αγγλικό σέττερ είναι πιο καχύποπτο και αυτό το κάνει πιο ήρεμο. Αντίθετα, στην κατηγορία των ηπειρωτικών φυλών φέρμας, όπου συναντάμε το γερμανικό πόιντερ, το επανιέλ μπρετόν και το ντράχτχααρ, παρατηρούμε να χρησιμοποιούν εντελώς διαφορετικό τρόπο έρευνας, με κύριο χαρακτηριστικό τους την μεθοδικότητα.
Ανεξάρτητα από ποια φυλή και κατηγορία προέρχεται το φερμαρόσκυλο, η έρευνα πρέπει να χαρακτηρίζεται από ασίγαστο πάθος και περίσσια θέληση στο να βρει ο σκύλος το θήραμα. Μεγάλη σημασία στην έρευνα έχει η γνώση του θηράματος, αλλά πολλές φορές παίζει σπουδαίο ρόλο και το πόσο καλά γνωρίζει το σκυλί την περιοχή που κυνηγά. Όσον αφορά την απόσταση που πρέπει να καλύπτει ο σκύλος, υπάρχουν πολλοί παράμετροι που την καθορίζουν.
Συνήθως τα σκυλιά που καλύπτουν μεγάλες αποστάσεις είναι παρεξηγημένα, αφού οι περισσότεροι κυνηγοί προτιμούν τα σκυλιά τους να καλύπτουν λιγότερο έδαφος έτσι ώστε ανά πάσα στιγμή να βρίσκονται υπό τον έλεγχο τους και να έχουν συνεχώς οπτική επαφή μαζί τους.
Ανάμεσα στους παράγοντες που επηρεάζουν την έρευνα είναι η ανυπαρξία θηράματος και φυσικά ο αέρας, αφού μιλούμε για σκυλιά που χρησιμοποιούν τον αέρα αντί το έδαφος για να εντοπίσουν το θήραμα. Συνήθως, όταν τα σκυλιά επηρεαστούν από αυτούς τους παράγοντες, ενώ ξεκινούν με ενθουσιασμό την έρευνα τους και με τρομερή ενέργεια παρατηρούμε ότι σταδιακά και τα δύο αρχίζουν να πέφτουν.
Αυτό συμβαίνει στα περισσότερα σκυλιά και σπάνια παρατηρούμε στον κυνηγότοπο σκυλιά κάτω από αυτές τις συνθήκες να επιμένουν να βρουν θήραμα. Παρόλο που και άλλοι παράγοντες παίζουν το δικό τους ρόλο στην έρευνα, εντούτοις πιο σημαντικός παραμένει ο άνεμος, τον οποίο πρέπει να αξιοποιούμε και εμείς για να βοηθήσουμε και να κατευθύνουμε το σκυλί μας ώστε να μπορέσει να εντοπίσει το θήραμα, παρά το ότι ένα έμπειρο σκυλί ξέρει να τον αξιοποιεί από μόνο του και να αλλάζει κατεύθυνση.
Τα περισσότερα λάθη γίνονται όταν επικρατεί άπνοια και κάτω από τέτοιες συνθήκες παρατηρούμε ότι τα μεθοδικά σκυλιά με λιγότερη έρευνα αποδίδουν καλύτερα, ενώ τα ενθουσιώδη και νευρικά απογοητεύονται εύκολα.
