Πολλοί συνάδελφοι κυνηγοί καθημερινά διερωτούνται ποιό είναι το δραστικό βεληνεκές του φυσιγγίου που χρησιμοποιούν. Δηλαδή μέχρι ποιά απόσταση μπορούν τα σκάγια που εκτοξεύτηκαν από το φυσίγγιο τους, να επιφέρουν τον θάνατο στο θήραμα που σκόπευσαν. Ιδιαίτερα το πρόβλημα γίνεται μεγαλύτερο και τα ερωτήματα αυξάνονται όταν κάποιος άλλος κυνηγός αναφέρει ότι κτύπησε θήραμα σε φανταστικές αποστάσεις. Τότε είναι η στιγμή που πολλοί κυνηγοί, ιδιαίτερα πρωτάρηδες, θέλουν να πετάξουν τα όπλα τους ή την επομένη προσφεύγουν στα κυνηγετικά καταστήματα για να αγοράσουν το συγκεκριμένο φυσίγγιο, που χρησιμοποίησε ο κυνηγός που βάρεσε το θήραμα στα τόσα μέτρα ή κατέβασε την τσίχλα από μεσούρανα.
Το δραστικό βεληνεκές (αυτό που σκοτώνει αμέσως το θήραμα, όταν χρησιμοποιούμε κατάλληλα σκάγια) είναι 35 έως 40 μέτρα για ένα διαμέτρημα 12. Το βεληνεκές μονόπολου φυσιγγίου τυφεκίου με λεία κάννη, είναι λίγο μεγαλύτερο και φτάνει τα 50 μέτρα.
Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι τα βλήματα δεν είναι επικίνδυνα για τα θηράματα και πέρα από αυτές τις αποστάσεις! Όταν ρίχνουμε από μια γωνία 15 ως 20 μοιρών σε σχέση με το οριζόντιο επίπεδο, η δέσμη των σκαγιών φτάνει γενικά σε αποστάσεις μεταξύ 200 και 350 μέτρων, ανάλογα με τη διάμετρο των σκαγιών. Η απόσταση αυτή ονομάζεται μέγιστο βεληνεκές και υπολογίζεται αν πολλαπλασιάσουμε επί 80 τη διάμετρο των σκαγιών και μετατρέψουμε σε μέτρα αυτό που θα βρούμε σε χιλιοστόμετρα. Για παράδειγμα ένα σκάγι Νο 9, που η διάμετρος του είναι 2 χλστ., θα πέσει στα 160 μέτρα αν βληθεί υπό γωνία 20 μοιρών.
Η διαπότιση των αερίων από την καύση της μπαρούτης της στιγμή της βολης, μπορεί να προκαλέσει σύμφυση των σκαγιών που θα ενωθούν σε τσαμπιά. Αυτά τα τελευταία, που είναι τώρα πιο βαριά, κερδίζουν σε ταχύτητα και βεληνεκές και έτσι φτάνουν πολύ πιο μακριά. Αυτό είναι το λεγόμενο μέγιστο περιστασιακό βεληνεκές και το οποίο ευθύνεται για σοβαρά ατυχήματα. Δεν πρέπει λοιπόν ποτέ να ρίχνουμε προς την κατεύθυνση μιας ομάδας κυνηγών, ακόμα και αν φαίνεται ότι βρίσκονται εκτός βεληνεκούς.
Η ηθική επιτάσσει ακόμη να αποφεύγουμε τις περίφημες βολες σε μεγάλες αποστάσεις, για τις οποίες κοκορεύονται πολλοί κυνηγοί. Παρόλο που μερικές τέτοιες βολές μπορεί να είναι πότε – πότε πετυχεμένες, είναι αναρίθμητα και τα πουλιά που θα πληγωθούν θανάσιμα και που δεν θα μπορέσουμε να τα βρούμε… και που ούτε καν θα τα αναζητήσουμε, αν δεν τα δούμε να πέφτουν μετά τη βολή.
Η φονικότητα των σκαγιών μπορεί να οφείλεται σε:
- προβολή ζωτικών οργάνων
- νευρική αναστολή που οφείλεται στο σοκ που προκαλείται από τις πολλές ταυτόχρονες κρούσεις.
Η θανατηφόρα ή τρωτική επίπτωση των σκαγιών καθορίζεται από την κινητική τους ενέργεια, η οποία εξαρτάται από την μάζα και την ταχύτητα τους (Ε = ½ ΜΤ2). Αυτή η μέτρηση εκφράζεται σε χιλιογραμμόμετρα ή σε joule. Τα χοντρά σκάγια που είναι πιο βαριά και που διατηρούν πιο πολύ την ταχύτητά τους, είναι θεωρητικά πιο φονικά σε ότι αφορά στα ζωτικά όργανα. Αντίθετα, ο αριθμός τους, μικρότερος μέσα στο φυσίγγι μπορεί να αποδειχθεί ανεπαρκής για να προκάλεσε τον θάνατο με νευρική αναστολή.
Πρέπει λοιπόν να βρούμε ένα μέσο όρο μεταξύ της μάζας, της ταχύτητας και της αντίστασης του θηράματος. Θεωρούμε γενικά ότι 4-5 πλήξεις, που προκαλούνται από σκάγια προσαρμοσμένα στο μέγεθος του ζώου, αρκούν για να επιφέρουν τον θάνατο του μικρού θηράματος.
